ChatGPT: bowtie drone

Bericht aan ChatGPT van ingelogde gratis gebruiker:
Schrijf een risico analyse voor een drone volgens het vlinderdas principe.

ChatGPT geeft het volgende als antwoord:

Het vlinderdas (bowtie) principe is een visuele methode om risico's in kaart te brengen door zowel de oorzaken van een ongewenste gebeurtenis (links) als de gevolgen ervan (rechts) te identificeren. In het midden staat de centrale ongewenste gebeurtenis[1], dat je met barrières probeert te voorkomen of de gevolgen ervan te beperken. Voor een drone zou een risicoanalyse volgens het vlinderdas principe er als volgt uit kunnen zien:

  1. [1] Opmerking: Bij de opdracht aan ChatGPT is de ongewenste gebeurtenis niet vermeld, maar ChatGPT vult deze met een voorbeeld zelf in.

1. De centrale ongewenste gebeurtenis:

Dronecrash: Dit is het centrale risico dat we willen vermijden. Een drone kan neerstorten door diverse oorzaken, zoals mechanische defecten, menselijke fouten, weersomstandigheden of interferentie met communicatie.


2. Linkerkant (Oorzaken van de ongewenste gebeurtenis - voorkomen):

2.1. Oorzaken:

  1. Technische storingen:

    1. Batterij raakt leeg.
    2. Motoren vallen uit.
    3. Defect in de besturingssoftware.

  2. Menselijke fouten:

    1. Gebrek aan ervaring van de operator.
    2. Verkeerde inschatting van de omgeving (hoogte, objecten in de omgeving).
    3. Fout bij het programmeren van een autonome vlucht.

  3. Weersomstandigheden:

    1. Sterke wind.
    2. Regen of sneeuw.
    3. Slechte zichtbaarheid (mist).

  4. Signaalverlies of interferentie:

    1. Verlies van GPS-signaal.
    2. Verlies van radiocommunicatie met de drone.
    3. Interferentie door externe signalen (andere drones, radiofrequenties).

2.2. Preventieve maatregelen (barrières om oorzaken te voorkomen):

  1. Technische preventieve maatregelen:

    1. Regelmatig onderhoud van de drone.
    2. Real-time monitoring van de batterijstatus.
    3. Gebruik van betrouwbare en up-to-date software.
    4. Redundantie in belangrijke systemen (dubbele motoren, sensoren).

  2. Training en kwalificatie van de operator:

    1. Regelmatige training en bijscholing.
    2. Simulatie-oefeningen om fouten in complexe situaties te oefenen.

  3. Weerbeoordeling:

    1. Controleer de weersomstandigheden voor de vlucht.
    2. Stel operationele limieten voor de drone voor extreme weersomstandigheden (bijv. niet vliegen boven een bepaalde windsnelheid).

  4. Communicatie- en signaalbeveiliging:

    1. Gebruik van robuuste, storingsbestendige communicatiekanalen.
    2. Back-upcommunicatiesystemen.
    3. Actieve monitoring van GPS-signalen en automatische terugkeerfunctie bij signaalverlies.


3. Rechterkant (Gevolgen van de ongewenste gebeurtenis - beperken):

3.1. Gevolgen van een dronecrash:

  1. Materiële schade:
    1. Schade aan eigendommen (gebouwen, auto's, infrastructuur).

  2. Letsel bij mensen:

    1. Verwondingen bij omstanders of operator.
    2. Mogelijk dodelijke ongevallen als de drone op een drukke plaats neerstort.

  3. Reputatieschade en juridische gevolgen:

    1. Reputatieschade voor het bedrijf.
    2. Mogelijke boetes of rechtszaken als gevolg van het niet naleven van regelgeving.

  4. Milieu-impact:

    1. Schade aan natuur of milieu, bijvoorbeeld in beschermde gebieden.
    2. Verontreiniging door batterijen of chemicaliën.

3.2. Beperkende maatregelen (barrières om gevolgen te beperken):

  1. Fail-safe systemen:

    1. Automatische 'return-to-home' functie bij signaalverlies of batterijproblemen.
    2. Parachutesysteem of airbags om de impact van een crash te verminderen.

  2. Vermijden van drukke gebieden:

    1. Vluchten plannen boven onbewoonde gebieden of speciaal aangewezen zones.
    2. Minimale hoogte-instellingen om te vermijden dat de drone in de buurt van mensen vliegt.

  3. Verzekeringen:

    1. Aansprakelijkheidsverzekering afsluiten voor schade en letsel.
    2. Dekkingsopties uitbreiden voor schade aan derden en eigendommen.

  4. Noodprocedures:

    1. Vooraf gedefinieerde noodplannen voor snelle reactie na een crash (contact opnemen met hulpdiensten, inlichten van luchtvaartautoriteiten).
    2. Beschikbaarheid van EHBO voor letsel door dronecrashes.


4. Visueel schema (vlinderdasmodel):

Dit schema zou er als volgt uitzien:


Preventieve maatregelen zijn barrières aan de linkerkant, terwijl de rechterkant maatregelen bevat om de gevolgen te beperken. Zo vormt dit schema een overzichtelijke analyse van risico's voor een drone-operatie.